Katalog zabytków miasta Zamość

Katedra (d. Kolegiata) p.w. Zmartwychwstania Pańskiego i św. Tomasza Ap.

Katedra (d. Kolegiata) p.w. Zmartwychwstania Pańskiego i św. Tomasza Ap.

Drukuj kartę zabytku

Numer w rejestrze:A/305 z 12.06.1956, z 20.02.1957 i z 31.03.1967

Szczegóły obiektu

Miejscowość
Zamość
Adres
ul. Kolegiacka 1a
Powierzchnia użytkowa
1190 m2
Kubatura
20395 m3
Elektryka
TAK
Gaz
TAK
C.O.
TAK
Wod-Kan
TAK
Wykonane remonty
1947, 1949, 1952, 1959-61, 1973-74, 1989-91, 1993, 1999
Własność
Parafii rzymsko-katolickiej

Kościół wybudował w 1. 1587-98 B. Morando, w 1. 1618-30 J. Jaroszewicz wykonał dekorację sklepień, w 1. 1634-35 sztukaterie w kaplicy Zamoyskich zrobił J. Falconi, w 3 ćw. XVII dobudowa kruchty a w r. 1671 sygnaturki, ok. 1809 r. oraz w 1. 1857-58 rozbiórki, remonty i budowy nowej sygnaturki, w r. 1927 burza zniszczyła sygnaturkę; orientowany, murowany z wapienia z cegły oraz ciosów piaskowca, układ bazylikowy, 3 nawy z dwu rzędami kaplic, korpus 5-przęsłowy, prezbiterium zamknięte wielobocznie, po jego obu stronach zakrystia i kaplica Zamoyskich, fasada 5-osiowa, nawa gł. z przyporami; w elewacji belkowanie, pilastry o wysokich cokołach, ślepe arkady, boniowane przęsła, szczyty schodowe: wsch. zwieńcz, tympanem z półkolistym oknem, zach. (fasada) 2-stopniowy z ujętą pilastrami jońskimi częścią centralna z płycinami arkadowymi (triforium) i ramową oraz gzymsem z konsolkami i zwieńczoną kulą żeliwna, okna w wysokich arkadach zwieńczonych walutami, w chórze bliźniacze o wspólnym filarze dekorowanym plecionka, w dachu prezbiterium na osi lukarna z oknem kolistym ujęta pilastrami, 3 portale arkadowe (główny i boczne) z frontonikami, sklepienia: kolebkowe prezbiterium, kolebkowo-lunetowe w nawie głównej i bocznych, krzyżowe w kaplicach przy nawach ze sztukateriami (listwy astragalowe i jońskie) oraz klasztorno-lunetowe w kaplicach przy prezbiterium z bogatą dekoracja sztukatorską wnętrze z wysokimi opilastrowanymi 8 filarami i arkadami (międzynawowymi i do kaplic) z archiwoltami i zwornikami (rzeźbione głowy w nawie gł.) w nawie gł. pilastry korynckie z wysokimi cokołami i okazałe bogato dekorowane belkowanie z fryzem i modylionami, a nad prezbiterium z inskrypcją („Domina Mea Virgo..."), w nawach bocznych bogaty dekorowany gzyms i pilastry, chór na 3-arkadach z kolumnami korynckimi; dekoracje kamieniarskie (ściany) i stiukowe (sklep.) o motywach klasycznych (ornament jajownikowy, żłobkowy, astragalowy. akanty i palmety na belkowaniu, gzymsach i listwach), motywy roślinne (wić we fryzie nawy gł., arabeska w chórze, pęki kwiatowo-owocowe w kaplicy Zamoyskich, głowy ludzkie (w zwornikach nawy gł., chóru), postacie aniołów (kaplica. Zamoyskich.) i inne; bogate wyposażenie (m.in. organy, ołtarze z XVII-XIX w.), nagrobki i epitafia (m.in. płyta nagrobna Jana Zamoyskiego z ok. 1618 r., epitafium Szymona Szymonowica)

 

W 1992 roku Stare Miasto w Zamościu zostało wpisane na listę UNESCO, jako przykład renesansowej zabudowy miejskiej.

Projekt współfinansowany ze środków UNII EUROPEJSKIEJ - EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU ROZWOJU REGIONALNEGO
w ramach REGIONALNEGO PROGRAMU OPERACYJNEGO WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO NA LATA 2007-2013
© Urząd Miasta Zamość